Aart van Sloten

Aart van Sloten

‘Betaalbare en duurzame energie’
De SDG’s (Sustainable Development Goals of Duurzame Ontwikkelingsdoelen) zijn zeventien doelen om van de wereld een betere plek te maken in 2030. In het klein leveren wij daaraan een bijdrage door Wassenaar het fijne dorp te houden om in te leven. Een dorp waar mensen veilig en goed leven, wonen, werken en zich thuis voelen.

SDG poster Aart van Sloten Wassenaar

SDG 7 gaat onder meer over het toegang houden tot betaalbare, betrouwbare energie en in Wassenaar is vooral de opgave om dit steeds duurzamer te doen. De energie-efficiëntie moet omhoog, dat betekent simpelweg minder verspilling. Denk hierbij aan onzuinige huizen met slechte labels, oude apparaten en inefficiënte energieopwekking van elektriciteit.

We werken hier dagelijks aan binnen onze lokale energiestrategie, waarin we onder meer inzetten op een buurtgerichte aanpak voor isolatie. Vorige jaar hebben we daarvoor onze langetermijnvisie opgesteld. Deze biedt handelingsperspectief voor onze inwoners. Zo weten die waar ze de komende acht jaar aan toe zijn, namelijk het toepassen van goede isolatie. In Wassenaar is het terugdringen van het warmteverbruik een van de grootste opgaven. Naast dit beleid zetten we ook in op directe hulp aan onze inwoners met kleine maatregelen voor bijvoorbeeld het tochtdicht maken van de woningen en het bieden van advies via het Duurzaam Bouwloket.

Het systeem van fossiele energie staat momenteel erg onder druk en dat merken we allemaal. Ook daar willen als gemeente mee aan de slag. Het bieden van ondersteuning aan mensen in slecht geïsoleerde woningen die het al niet zo breed hebben is daar onderdeel van. Daar willen we dit jaar nog mee starten en dat zal doorlopen naar volgend jaar en wellicht verder, zo lang dat nodig is.

Ook helpen we de mensen met een kleinere portemonnee bij de compensatie van de hogere lasten. Ze kunnen daarvoor een energietoeslag aanvragen, zie Eenmalige energietoeslag voor inwoners met een laag inkomen | Wassenaar.

Betaalbare en duurzame energie houdt ook in dat we flink moeten inzetten op het opwekken van meer hernieuwbare energie. We zetten daarbij in op de doelen die we regionaal hebben afgesproken. In Wassenaar betekent dit dat we vooral aan de slag gaan met het leggen van zonnepanelen op daken. Een mooi voorbeeld hiervan is al te vinden bij het Adelbert College, waar 1250 zonnepanelen zijn gerealiseerd. Als het aan mij ligt, gaan we dit in Wassenaar steeds meer doen.

De gemeente heeft ten slotte ook een belangrijke voorbeeldfunctie. Daarom gaan we de komende periode dan ook echt aan de slag om ons eigen vastgoed verder te verduurzamen. We pakken onze panden aan met betere isolatie, zonnepanelen en efficiëntere installaties.  

We zijn er nog lang niet, maar we kunnen met de kracht van het dorp een heleboel bereiken. Ik zal mij daar de komende 4 jaar hard voor maken.

Aart van Sloten

Wethouder Duurzaamheid

Dit draagt bij aan de doelen:

SDG-7

SDG action day

SDG action day

Over de hele wereld wordt op 25 september Global Goals Action Day georganiseerd.
Deze dag heeft als doel om mensen bewust te maken en op te roepen om bij te dragen aan het behalen van de duurzame doelen. 

Van 23 september t/m 27 septebemr besteden we hier in Wassenaar aandacht aan.

Van 23 tot 25 september is er trash & Treasures in een deel van de Wijk Groot Deijleroord. Klik op onderstaande afbeelding voor meer informatie.

Op 27 september is er tijdens de klimaattafel een lezing van Niels de Zwart: Samen Stadsnatuur maken.
Aanmelden kan via klimaattafel@wassenaar.nl. Tijdens de klimaattafel komen ook nog andere initiatieven aan bod en wordt er aandacht besteeds aan de SDG’s.

Trash & Treasures aankondiging
Lezen samen stadsnatuur maken

Fotoselectie 2022

Michel Porro De klimaatalmanak Wassenaar
SDG poster Aart van Sloten Wassenaar
Deijlerhof
Buurkrachtteam Deijleroord
Repair Cafe
 Samen Slim Rijden Wassenaar
Trash & Trashures
Wassenaarse Bermbrigade
Groene Meent poster
Plantenbieb
Deze actie wordt mede mogelijk gemaakt door:
Gemeente Wassenaar
fondswassenaar
Logo Groene Meent Wassenaar
Global Goals logo

Vorige SDG edities:

Geen Resultaten Gevonden

De pagina die u zocht kon niet gevonden worden. Probeer uw zoekopdracht te verfijnen of gebruik de bovenstaande navigatie om deze post te vinden.

16 tuintips tegen hitte

16 tuintips tegen hitte

Wat kun je doen om je tuin beter geschikt te maken tegen zware regenval én hitte?
Er zijn heel veel geschikte maatregelen. En het hoeft helemaal niet veel geld of weken werk te kosten. Je leest hier 16 simpele tips.

1. Plant een boom

Bomen helpen enorm tegen hitte. Niet alleen vormen ze een natuurlijke parasol, waardoor er schaduw in de tuin ontstaat, maar ze verdampen via hun blaadjes ook veel vocht, waardoor ze een natuurlijke bevochtiger in je tuin vormen. Zo verdampt een grote iep bijvoorbeeld wel 170 liter per dag wanneer het warm is (bron). Op die manier helpen bomen om hoge temperaturen te verminderen in hun directe omgeving. Weinig ruimte voor een boom? Er zijn ook kleine bomen verkrijgbaar, of plant een struik.

2. Tegels eruit, groen erin

Tegels houden warmte vast, dus voor een koele tuin wil je er daar zo min mogelijk van hebben. Planten, gras, struiken en bomen zorgen juist voor verkoeling, omdat zij water verdampen en dus koelte verspreiden. Probeer dus zoveel mogelijk tegels uit de tuin te halen, en te vervangen door groen. Bijkomend voordeel is dat in een tuin met weinig tegels het regenwater gemakkelijk weg kan zakken in de grond, waardoor ook de wateroverlast vermindert.

3. Groene daken

Steen en zwart bitumen houden veel warmte vast. Kies daarom voor een groen dak! Groene daken zorgen voor koel groen. Ze houden daarbij regenwater vast, wat wateroverlast bij hevige buien voorkomt, én dit water verdampt weer op warme dagen, waarmee ze de directe omgeving verkoelen. Daarnaast ziet het er ook nog eens mooi uit! Vorig jaar heeft de Groene Meent een groene-daken-actie georganiseerd. (https://groenemeent.nl/groene-daken-wassenaar/). We hopen dat volgend jaar (2023) weer kunnen regelen, en dan samen met de gemeente. Meer groene daken met een leuke subsidie! Zo wordt de keuze nog makkelijker.

Kijk voor meer tips en uitleg ook eens hier.

4.Groene gevels

Hoe meer planten en ander groen, hoe koeler dus de tuin en directe leefomgeving. Ook muren kunnen hiervoor worden gebruikt! Denk aan hangende plantenpotten, of laat klimplanten langs een rasterwerk langs de muur omhoog groeien. Wie groter wil uitpakken, kan zelfs hele geveltuintjes bestellen bij gespecialiseerde hoveniersbedrijven. Geveltuinen zorgen dat er minder zon op de muurtegels valt, waardoor die minder opwarmen; ze zorgen voor verkoeling; én daarbij biedt een groene gevel ook beschutting aan onder andere bijen en vlinders.

6. Groene haag in plaats van bruine schutting

Een groene haag, die bestaat uit coniferen of struiken, is een eenvoudige manier om hitte in de tuin tegen te gaan. De groene haag verdampt water op een hete dag, en zorgt zo voor koelte. Daarnaast bieden groene hagen nestplaats aan vogels en egels. Die egels kunnen vervolgens ook onder de groene haag door naar de tuinen van buren lopen, zodat ze het nodige voedsel bij elkaar kunnen scharrelen.

7. Andere schaduw

Het creëren van schaduw is een simpele maatregel, maar het biedt wel vele voordelen. Zo zorgt de schaduw uiteraard direct voor minder hitte in de tuin op een warme zomerse dag. Het is altijd prettig om een plek / een aantal plekken in de tuin te hebben waar de volle zon ‘ontvlucht’ kan worden. Naast de al genoemde bomen en struiken, is het natuurlijk ook mogelijk om een schaduwafdakje, of gewoon een parasol in de tuin te zetten. Deze schaduw is ook meteen een mooie plek om kamerplanten in de zomer een luchtje te laten scheppen. Kamerplanten zijn vaak van oorsprong planten die in het tropisch regenwoud in de schaduw groeien, dus ze kunnen niet tegen direct zonlicht, maar ze knappen wel op als je ze af en toe buiten zet op een warme dag. Een pergola, met daarop een groene klimplant, zoals een blauwe regen, kan natuurlijk ook zorgen voor een natuurlijke parasol.

8. Regenton

Wanneer een regenpijp wordt aangesloten op een regenton wordt het water opgevangen voor hergebruik, om bijvoorbeeld de tuin te besproeien. Zo wordt het riool ontzien bij hevige buien, waardoor er minder snel wateroverlast op straat ontstaat. Daarbij kan het opgevangen regenwater gebruikt worden om de tuin mee water te geven op in droge periodes. Zo overleven de planten de droge zomer, zonder dat hiervoor schaars drinkwater hoeft te worden gebruikt. Gebruik bij voorkeur een regenton met een deksel erop, zodat de ton geen kraamkamer voor muggen wordt.

9.Regenpijp loskoppelen

Naast het aansluiten van een regenton kun je het water ook direct je tuin in laten stromen. Laat het vervolgens stromen naar een grindstrook/grindkoffer/gazon/onverhard stuk tuin etc. Plant een paar mooie varens in de buurt van de regenpijp, want die krijgen graag veel water.

10. Infiltratie onder de grond

Deze maatregel is met name een uitkomst wanneer er wat minder ruimte beschikbaar is. Het water wordt tijdelijk opgeslagen in deze ondergrondse voorziening en geleidelijk aan afgegeven aan de bodem. Hierdoor wordt het riool ontlast en het grondwater wordt makkelijker op peil gehouden, en de tuingrond droogt minder snel uit in droge periodes.

11. Waterdoorlatende bodembedekkers

Grind, split, boomschors of cacaodoppen; deze kan je gebruiken als bodembedekking in plaats van tegels. Dit zorgt ervoor dat het water wordt afgegeven aan de grond en niet naar het riool stroomt. De grond neemt het water op, waardoor het grondwaterpeil de kans krijgt om aangevuld te worden. Ook hier is een afloop belangrijk zodat overtollig water wordt afgevoerd.

12. Regenwaterschutting

Vang het regenwater op via bijvoorbeeld de regenpijp vanaf het dak van een woning of schuur. Het water loopt in plaats van het riool de regenwaterschutting in. Regenwaterschuttingen bestaan uit losse modules die aan elkaar gekoppeld kunnen worden.

13. Beplant een droge of natte bodem

Zorg voor de juiste beplanting van de bodem.

14. Gras en weinig maaien

Op een grasveld kan het water de grond in trekken, waardoor het niet afgevoerd hoeft te worden richting het riool. Daarnaast verdampt het op warme dagen water. Maai het gras niet te vaak! Hoe hoger het gras, hoe meer het de tuin verkoelt. Daarnaast groeit in gras dat minder vaak wordt gemaaid meer bloemen, die het nodige voedsel geven aan insecten als bijen en vlinders.

15. Moestuin

Een moestuintje houdt geen warmte vast, want het bestaat uit planten. Hierdoor blijft er op zonnige dagen ook minder hitte in de tuin hangen. Daarnaast absorbeert de bodem van een moestuintje veel water. Het voedsel dat gekweekt wordt heeft immers veel water nodig om te groeien. En zelf kan je genieten van heerlijk verse groente!

16. Minivijver

Maak een minivijver in de tuin, bijvoorbeeld in een (cement)emmer. De minivijver vangt regenwater op bij buien, en verdampt water op warme dagen. Daarbij helpt het dieren de droge zomers door: vogels kunnen erin badderen en eruit drinken, en ook egels zullen dankbaar zijn voor deze waterbron. Kikkers en salamanders nemen al gauw hun intrek in een minivijver, en met een beetje geluk trekt het ook waterjuffers en libellen aan.

Kijk voor meer tips en uitleg ook eens hier.

Onderdak voor vleermuizen

15 tips om energie te besparen

Je gaat het pas zien als je het doorhebt. Zo is dat ook met dieren in de stad. Als je erop gaat letten, zal het je verbazen hoeveel andere bewoners de stad heeft naast mensen en hun huisdieren. Een van die diersoorten zijn vleermuizen. Sommige vleermuizen eten, slapen, paren en voeden hun jongen in de stad. Goede verblijfplaatsen zijn zolders, spouwmuren, dakpannen, en andere gaten en kieren aan de buitenkant van huizen. 

Hieronder een foto van de dakrand van mijn huis. Tot mijn verbazing vlogen daar deze lente maar liefst 60 vleermuizen uit! Ik hoorde al een tijd een gebrabbel ergens onder het dak. Vanuit mijn werk als veldmedewerker vleermuismonitoring kon ik de link leggen; het leek een prima verblijfplaats voor kleine vleermuizen. Net een soort langgerekte vleermuiskast, zoals op de andere foto hieronder, die je weleens ziet hangen aan bomen of huizen.

Afbeelding met gebouw, baksteen, buiten, bouwmateriaal Automatisch gegenereerde beschrijving

Afbeelding met tekst, lucht, buiten, toren Automatisch gegenereerde beschrijving

Foto rechts: vleermuiskast (bron: https://commons.wikimedia.org/wiki/User:MarkBuckawicki)

Het brabbelende geluid dat de vleermuizen maakten, was voor mij met het blote oor goed te horen. Als vleermuizen gaan vliegen dan maken ze echter vaak een veel hoger – en daardoor onhoorbaar – geluid. Nederland kent wel 18 soorten vleermuizen waarvan er 7 regelmatig in de stad voorkomen. Deze vleermuizen jagen ’s nachts en komen tevoorschijn zodra de zon ondergaat. Ze eten insecten als muggen, vliegen, nachtvlinders en motten, vangen er wel duizenden per nacht. De grootste vleermuis in Nederland is de laatvlieger, een stadsbewoner. De laatvlieger heet zo, omdat hij relatief laat zijn “bed” uitkomt. Hieronder zie je zo’n laatvlieger, mooi he! 

Afbeelding met kat, vloer, zoogdier Automatisch gegenereerde beschrijving

Laatvlieger (bron: https://de.wikipedia.org/wiki/Benutzer:Mnolf)

Laten we ervoor zorgen dat vleermuizen welkom zijn in Wassenaar en rekening houden met hun verblijfplaatsen. Denk hierbij aan momenten waarop je gaat schilderen, isoleren of verbouwen. Dat wordt des te belangrijker als je bedenkt dat de huizen in Wassenaar stap voor stap energiezuiniger moeten worden. Door huizen te renoveren, daken en spouwmuren te isoleren, en gaten en kieren te dichten, blijft er geen ruimte voor vleermuizen over. Zorg er daarom voor dat er alternatieven worden gerealiseerd, zodat er onderdak blijft voor vleermuizen. Meer hierover lees je door te klikken op onderstaande brochure.

Afbeelding met tekst, buiten, gebouw, teken Automatisch gegenereerde beschrijving

bron: Vogelbescherming Nederland

Zicht op de uiteindelijke installatie

tom de boer

Tom de boer
juni 2022

Standpunt Biodiversiteit

Standpunt Biodiversiteit van inwonersinitiatief Groene Meent

“Op weg naar een natuurinclusief dorp Wassenaar”

Wij zien duurzaam doen als onze opdracht. Niet alleen voor onszelf, maar voor iedereen in Wassenaar; of je nu in Wassenaar werkt of woont. Duurzaam handelen betekent dat je je bewust bent van de groene rijkdom van Wassenaar en dat je vanuit dit bewustzijn bedenkt dat deze rijkdom alleen blijft als we er spaarzaam mee om gaan. Dit hopen we over te brengen door lokaal, in Wassenaar, activiteiten te organiseren die aanzetten tot duurzaam doen. Door natuur als uitgangspunt te nemen van het beleid en het beheer van de ruimte kan de gemeente Wassenaar een belangrijke rol spelen in het herstel van de biodiversiteit. Wij roepen daarom portefeuillehouders van het domein “Groen en Ruimte” op om maatregelen voor alle nieuwe en bestaande gebouwen, wijken en sportparken te verkennen en te realiseren, én houden ons van harte aanbevolen als sparrings- en uitvoeringspartner in dat proces.

klimaattafel wassenaar 1 juni

STIMULEER BIODIVERSITEIT IN WASSENAAR…

Maatregel 1 Maak van natuurinclusief bouwen de norm ‘Natuurinclusief Bouwen’ houdt in dat we in de manier waarop we bouwen rekening houden met de impact op de natuurlijke leefomgeving. Daarbij integreren we functioneel groen in het bouwproces en passen het toe in het gebouw, buiten het gebouw en in de omgeving. Natuurinclusief bouwen is een belangrijk thema. Het klimaat is aan het veranderen en het weer wordt steeds extremer, met regenwateroverlast en hittestress als problemen waar we iets mee moeten, en kunnen.

  1. Natuur in de woning: In elke woning moeten nestelgelegenheden worden gerealiseerd voor gebouwafhankelijke dieren waaronder de huismus, gierzwaluw en vleermuizen.
  2. Natuur op de woning: Alle platte daken dienen dubbel te worden gebruikt, in ieder geval voor zonnepanelen en/of vegetatie.
  3. Natuur in de buurt: Elke woning dient uitzicht te hebben op natuurlijk groen, de openbare ruimte dient voor minimaal 30% uit groen te bestaan, en er moet op wandelafstand toegang zijn tot openbaar groen.

Deze maatregelen zijn realiseerbaar en worden in andere Nederlandse gemeenten al omarmd. Het is nu tijd om ook in Wassenaar van natuurinclusief bouwen de norm te maken! Geef als gemeente het goede voorbeeld en zorg ervoor dat al het gemeentelijk vastgoed klimaatneutraal en natuurinclusief is ingericht.

Maatregel 2 Zorg voor een energietransitie die écht groen is

Wassenaar zit net als andere Nederlandse gemeenten in een energietransitie en we steunen de reductie-ambitie van 15% minder energieverbruik in 2030. Het isoleren van woningen en gebouwen draagt daaraan bij. Door bij na-isolatie en renovatie rekening te houden met beschermde verblijfplaatsen, worden geen broedende vogels verstoord en behouden
verschillende kwetsbare vogel- en vleermuissoorten hun verblijfplaatsen. Informeer bewoners over het laten uitvoeren van gedegen ecologisch onderzoek en stel een soortmanagementplan op voor de bescherming van gebouwbewonende soorten, zoals de huismus, gierzwaluw en gewone dwergvleermuis.

Maatregel 3 Stimuleer de aanleg van groene daken

Groene daken bieden een multifunctionele oplossing, de daken brengen verkoeling en bufferen regenwater. Daarnaast zuiveren de daken de lucht, dragen zij bij aan de biodiversiteit en beschermen zij o.a. de daken tegen stormschade. De aanschaf wordt vanuit de meeste gemeenten, waterschappen en provincies ondersteund met een groendaksubsidie voor bewoners en bedrijven. Het is opmerkelijk dat Wassenaar hierin achterblijft, terwijl de buurgemeenten juist zoveel aandacht richten op deze duurzame oplossing. Niet voor niets heeft Leiden net het Jaar van het Dak achter de rug. Wij roepen onze gemeente op om ook een subsidieregeling voor groene daken op te zetten.

Maatregel 4 Zet in op ecologisch groenbeheer

Pas zoveel mogelijk ecologisch groenbeheer toe, zoals het gebruik van streekeigen beplanting en de aanleg van natuurvriendelijke oevers langs watergangen. Er is voor biodiversiteit veel winst te halen door ecologisch bermbeheer. Veel soorten planten en dieren vinden leefgebied in bermen. Maar dit geldt alleen als de bermen op de juiste manier beheerd worden. Kijk dus niet alleen naar de verkeersveiligheid, maar ook naar de bermen als ecologische zone. Pas het
beheer aan waar mogelijk. En zie erop toe dat bermen niet ingelijfd worden bij agrarische percelen. Zorg als gemeente voor verantwoord groenbeheer door biodiversiteit op te nemen in de EMVI-criteria, dat bij aanbestedingen wordt gebruikt. Hiermee kan worden gesteld dat niet per se op de laagste prijs wordt gegund, maar ook op de kwaliteit van de aanbestedende dienst. 

… SAMEN MET ALLE WASSENAARDERS

Maatregel 5 Betrek de Wassenaarders bij hun omgeving

Binnenkort wordt de nieuwe Omgevingswet van kracht. Naar aanleiding hiervan dient de gemeente nu al inwoners te betrekken bij het opstellen van de gemeentelijke omgevingsvisie en het omgevingsplan, inwoners te stimuleren eigen initiatieven met betrekking tot de leefomgeving in te dienen, of te reageren op initiatieven van anderen. En verder zou de gemeente er goed aan doen om inwoners uit te nodigen om een zienswijze in te dienen op een ontwerp-omgevingsvisie.

Maatregel 6 Stimuleer biodiverse sportparken

Een sportpark is er in eerste instantie natuurlijk om te sporten en met die insteek wordt een sportveld ontworpen en gerealiseerd. Door sporten en bewegen te combineren met een groene en aantrekkelijke omgeving, snijdt het mes aan twee kanten. Bijvoorbeeld door bomen te planten, bloemen te zaaien of nestkastjes voor vogels op te hangen. Zo maak je van sportparken een plek waar mensen graag zijn en gestimuleerd worden om te bewegen. Wij vragen onze gemeente om in gesprek te gaan over biodiversiteitsbeleid met de besturen van lokale sportverenigingen. Het inspiratiedocument Natuurinclusief Sporten en Bewegen kan als onderlegger fungeren voor deze gesprekken. Wij adviseren om vervolgens plannen voor gemeentelijke steunmaatregelen te maken om sportverenigingen bij de uitvoering van biodiversiteitsbeleid te ondersteunen. Onze gemeente is bovendien eigenaar van sportparken, zoals de sporthal aan de Dr. Mansveltkade. We zien we graag dat biodiversiteit als onderdeel wordt opgenomen in de EMVI-criteria, dat bij aanbestedingen wordt gebruikt door onze gemeente.

Maatregel 7 Organiseer buurtacties voor meer groen in de buurt

Een laagdrempelige manier waarop kan worden gewerkt aan meer biodiversiteit is door het inplanten van stukjes ongebruikte aarde, zoals boomspiegels, en het vervangen van tegels door gras, bloemperken, bomen en geveltuinen. Onze gemeente kan hier een rol in spelen door uit te dragen dat het dit soort initiatieven ondersteunt, door mee te denken over hoe aanvragen voor adoptiegroen efficiënt kunnen worden afgehandeld, en door zich aan te melden als deelnemende gemeente voor het Nationale Boomspiegelfeest en het NK Tegelwippen. In de praktijk blijkt dat onze contacten bij gemeente Wassenaar hier afhoudend op reageren. Terwijl in 2021 dit soort acties een groot succes waren! Tijd om door te pakken en nog meer tegels uit de grond te krijgen en groen daarvoor in de plaats.

Maatregel 8 Samenwerking gemeente Wassenaar en de Groene Meent

Met het beschikbaar stellen van (beperkte) fondsen aan bewonersinitiatieven kunnen zij een belangrijke bijdrage leveren aan maatregelen gericht op het vergroten van de biodiversiteit in Wassenaar. Vanwege het vrijwilligerswerk dat ze doen, kunnen zij dit vaak kostenefficiënt doen. Daarnaast kunnen zij als inwoners op grassrootlevel andere bewoners nthousiasmeren. Tot slot versterkt het ondersteunen van bewonersinitiatieven de algehele betrokkenheid van inwoners bij onze gemeente, en het gevoel van gedeeld eigenaarschap als het gaat om natuur- en milieu-uitdagingen.

Contactinformatie
Als vrijwilligers van de Groene Meent denken wij graag mee over deze maatregelen om samen met de gemeente de biodiversiteit te versterken. Mail ons voor een kennismakingsgesprek via: info@groenemeent.nl

Nuttige links:

Maatregel 1:
https://bouwnatuurinclusief.nl/
https://www.checklistgroenbouwen.nl/
https://denhaag.raadsinformatie.nl/modules/13/Overige%20bestuurlijke%20stukken/499196

Maatregel 2:
https://www.vogelbescherming.nl/bescherming/wat-wij-doen/onze-stadsvogels
https://www.kanbouwen.nl/

Maatregel 3:
https://gemeente.leiden.nl/inwoners-en-ondernemers/wonen-en-bouwen/duurzaam-leiden/subsidie-groene-daken/

Maatregel 4:
https://naturio.nl/checklist-gefaseerd-maaien/
https://www.vlinderstichting.nl/kleurkeur/

Maatregel 5:
https://www.samenvooronzeleefomgeving.nl/

Maatregel 6:
https://nocnsf.nl/nieuws/2022/03/aan-de-slag-met-meer-biodiversiteit-op-je-sportclub

Maatregel 7 en 8:
https://groenemeent.nl/15-leven-op-het-land/
https://guerrillagardeners.nl/boomspiegelfeest/
https://nk-tegelwippen.nl/

Plantenbieb

Hofcampweg 3
2241 KD Wassenaar

Dit draagt bij aan de doelen:

SDG-15