Inspiratie om je bezwaren tegen een groene tuin weg te nemen

Door Yvette Entius

Groen in je tuin vinden veel mensen mooi, is goed voor de biodiversiteit en het klimaat. Toch hoor ik ook veel bedenkingen om zelf te vergroenen: het kost geld en dat besteed je liever aan iets anders; het moet onderhouden worden en je hebt daar geen tijd voor of je houdt niet van vieze handen. En snoeien is niet voor iedereen een leuk werkje. Dorens in je vingers, overvolle groenbakken en het kan een aardige workout zijn om steeds de ladder op en af te stappen. Bovendien: houdt een boom de zon niet weg voor een bruin kleurtje? En dan de kans op allerlei beesten in je huis: mieren, muggen, spinnen, zoemende bijen, wespen in je glas. Zet vergroenen wel zoden aan de dijk met een klein stukje tuin? Tegels of een lapje kunstgras lijkt aantrekkelijk: goedkoop en makkelijk, zo lijkt het.

Want wat je er met bestrating, kunstgras en een auto in de voortuin gratis bij krijgt is een heel heet tuinje als het kwik boven de 25 graden komt. In betegelde tuinen kan het wel 5 graden warmer zijn dan in groene tuinen en de warmte blijft langer hangen. Fijnstof blijft langer in de lucht omdat er geen planten zijn om het te filteren. En als de stortbuien zich nog vaker gaan voordoen, en dat gaat echt gebeuren, dan kan het water in de tuin niet weg en stromen de riolen over (en grote kans dat rioolwater je huis in stroomt. Over vieze handen gesproken…). Wat je er ook cadeau bij krijgt is groene aanslag op de tegels voor een glibberig terras, gras en onkruid in de voegen en zand en bladeren van de buren die blijven liggen tot de volgende veegbeurt.

Ook dat is niet allemaal even aantrekkelijk. Maar kun je dan een groene tuin hebben die onderhoudsvrij, goedkoop, koel, waterafvoerend, ongediertevrij is, mèt zon? Ja, absoluut. Met een deze tips, een handig netwerkje zoals ons Gezonde Tuinen Ambassadeursnetwerk (link naar pagina) en een portie geduld kom je een heel eind.

Geld
Allereerst: je budget. Je kunt het zo duur maken als je wilt. Gratis opties zijn de plantenbibliotheek bij het Deijlerhuis of planten of zaden van je groene buren vragen. Iemand met een hele groene tuin heeft altijd wel iets te delen. Op marktplaats en Facebook zijn planten- en stekjes af te halen of te ruilen. Als je slimme keuzes maakt heb je ook weinig tuingereedschap nodig. 2 e hands via een marktplaats of lenen via bijvoorbeeld de app Peerby kan veel geld besparen. Zoek het goedkoop en dichtbij Daarmee gaat het argument dat een groene tuin veel geld kost al snel van tafel.

Gedoe
Dan het onderhoud. Hoe meer groen, des te minder onderhoud je hebt. Kies geen eenjarige planten maar vaste planten en bodembedekkers zodat je geen kale grond hebt (minder onkruid, minder directe straling van de zon op de aarde (warm)). Kies voor struiken die je nauwelijks hoeft te snoeien zoals rhododendrons of viburnum. Plant trage groeiers zoals taxus, wintergroene hagen zoals laurierkers (geen bladverlies in de winter), neem geen gras (of maai het niet, met de drogere periodes groeit het zowiezo nauwelijks) en zet geen planten in een pot (voorkomt veel water geven, verpotten, bemesten etc). Laat hopen blad en takken liggen in de tuin of maak een hoekje met een composthoop. Egels, insecten en vogels vinden daar hun voedsel. Aan het eind van de winter is de hoop een stuk kleiner en kun je het gemakkelijk kwijt in je groenbak. Als je het slim aanpakt, is het weinig werk en krijg je als snel bewonderende blikken over al dat groen.

Gekoeld
En de temperatuur is ook aantrekkelijker. Koeler maak je het met een boom. Niet alle bomen worden meteen 20 meter hoog en nemen daardoor de zon weg. Magnolia, leibomen (linden), fruitbomen, bolacacia’s, kornoelje zijn goede opties. Gekrioel en gebadder En die beestjes dan? Een groene tuin trekt vogels en egels aan en die houden van die beestjes. Vogelbadjes vinden ze heerlijk om in te poedelen. Komen de mieren dan toch richting je broodbeleg gemarcheerd, dan houdt een beetje kaneel bij de plek waar ze naar binnen gaan ze vaak wel op afstand. Slakken voorkom je door cacaodoppen, bieslook, tijm of koffiedik op hun route te leggen. Wespen houden niet van kruidnagels en lavendel.

Gepland
Met zoveel groen in je tuin is de waterafvoer al bijna verzekerd. Als je nog een stap verder wilt gaan is een regenton, een schutting met wateropvang of een ondergrondse wateropslag een optie zodat je altijd een voorraad hebt om te sproeien i droge tijden en het riool wordt minder belast als er minder water instroomt. Ook een groen dak met sedum doet wonderen voor de biodiversiteit, evenals voor de opbrengst van je zonnepanelen. Die gaat omhoog omdat de omgeving minder warm wordt.

Gezond
Dan tot slot je gezondheid. Want tuinieren kan een goede workout zijn als je het niet erg vindt om je tuin intensief te onderhouden. Voor ieder ander is het goed om te weten dat de universiteit in Wageningen heeft aangetoond dat mensen met een groene tuin van 50m2 of meer gezonder zijn, meer rust en minder stress ervaren. Minder hartziekten en beroertes, De lucht die je inademt is schoner omdat planten de lucht filteren en je tuin koelt sneller af na een warme dag. En mocht je ondanks al deze voordelen besluiten je huis te koop te zetten, weet dan dat huizen in het groen beter verkopen.

Goed bezig!
Kortom: een permacultuur-landgoed met inheemse soorten is fantastisch maar ook een klein groen tuintje biedt zoveel meer voordelen als je het slim aanpakt, dat we hopen dat dit jou en je omgeving inspireert om ook te vergroenen. Kleine stappen helpen ook om je aan te passen aan het klimaat en de natuur meer ruimte te geven. Het kan je geld, moeite, wateroverlast, hitte en glibberpartijen op tegels besparen en levert jou een gezonder, schoner, koeler en biodiverser leventje op, en je omgeving trouwens ook.

Doe het zelf zonnepanelen set

Doe het zelf zonnepanelen set

Zonne-energie is de ideale manier om thuis energie op te wekken. Soms is het echter niet mogelijk of lastig om het dak te voorzien van zonnepanelen, bijvoorbeeld omdat het huis een monument is of omdat het om een huurhuis gaat. Voor veel van deze gevallen zou het mooi zijn als er ergens toch 1 of 2 panelen gelegd kunnen worden. De gangbare leveranciers doen echter alleen grote installaties, bijvoorbeeld 10 of meer panelen. Om toch wat zonne-energie op te wekken, heb ik me verdiept of het mogelijk is zelf die 2 panelen neer te leggen. Dat zou ook voor jou een oplossing kunnen zijn. Lees je mee hoe ik dat aanpakte?

Doe het zelf!

Het zelf installeren van de zonnepanelen bleek eigenlijk makkelijker dan ik had gedacht.
NP-Energy levert sinds een tijd een complete doe-het-zelf set met een of twee panelen, die volgens hen in tien minuten gemonteerd kunnen worden. Dit leek mij een mooie set om aan te brengen op het platte dak van onze aanbouw. We doen al aan Winddelen – ongeveer driekwart van ons stroomverbruik komt uit 3 aandelen in een windmolen – en nu hebben we ook nog onze zelf opgewekte zonne-energie. Tip: Het zou ook een mooie oplossing kunnen zijn voor mensen in een huurhuis. Je kunt de set namelijk makkelijk meeverhuizen.

Aan de slag

De set zonnepanelen wordt geleverd in twee pakketten, de twee panelen gewikkeld in folie en een doos met het onderstel, de omvormer, twee instructieboekjes, een opbrengstmeter en wat toebehoren.
Na bestudering van de instructies ben ik begonnen met de installatie. De bedoeling is dat de omvormer, het apparaat dat de lage spanning van de panelen omzet naar 230V, op de achterkant van een van de panelen gemonteerd wordt. De panelen moeten enigszins onder een hoek richting de zon gericht worden. Daarvoor moeten er poten onder de panelen gemonteerd worden. Op deze poten wordt een plaat gelegd om de panelen te kunnen verzwaren, zodat ze niet wegvliegen bij wind. En natuurlijk moet de set op het lichtnet aangesloten worden.

Voorbereiding binnen

Eerst wordt de omvormer met een beugeltje op de achterzijde van een van de panelen gemonteerd. De vier boutjes en moeren en het benodigde gereedschap worden meegeleverd. Dat is wel handig.

Daarna kunnen de poten gemonteerd worden. Dat gaat ook vrij simpel. Tenminste dat vind ik. De beugels door de gaten steken en de busjes hierop vastmaken met een inbusboutje. De poten kunnen dan niet meer los gaan. Ook de inbussleutel wordt meegeleverd. Ik heb gewacht met het uitklappen van de poten en het er opleggen van de ballastplaat (voor het gewicht tegen wegvliegen) totdat alles op het dak lag. Dan blijft het geheel namelijk hanteerbaar.

Het dak op!

Het plaatsen op het dak viel ook wel mee. Het onderstel maakt wel een beetje een gammele indruk bij het neerzetten. Maar er moet dan ook nog ballastgewicht op de plaat geplaatst worden. Om voorbereid te zijn op de extreemste windsituaties zegt de handleiding dat er 20 kg op de plaat moet en 30 kg aan weerszijden onder op de hoogste poot. Dat is een behoorlijk gewicht. Op de website lees ik dat het onder veel omstandigheden minder kan zijn. Ik heb gekozen om voorlopig 20 kg op de plaat te leggen en 2×18 kg op de achterbeugel. Daarvoor heb ik stenen gebruikt die we over hadden nadat we onze tuin groener gemaakt hadden. De set heeft de eerste storm al overleefd. Alleen een noorderstorm zou nogal ongunstig kunnen uitpakken.
Inmiddels staat er meer uitleg hierover op de NP-Energy site. Die moet ik nog beter gaan bekijken.

Aansluiten

De laatste stap was om het geheel op het stroomnet aansluiten. De twee panelen sluit je aan op de omvormer met de bijgeleverde snoeren. Dat kan niet fout gaan. De set kan maximaal 600 Watt leveren, dus er zijn geen speciale eisen voor de aansluiting op het net. Er zit een lang aansluitsnoer bij met een vaste stekker. Voorlopig heb ik echter gekozen om het stopcontact buiten te gebruiken, zodat ik niet met het snoer door de muur hoef. Om de meegeleverde opbrengstmeter droog te houden heb ik een waterdichte doos gebruikt en een kort verlengsnoer.

Gebruik

Inmiddels liggen de panelen al een tijdje energie op te wekken. In het begin, eind november, was er af en toe een piek van 200 W. Dat is niet zo veel. Maar de panelen liggen op een vrij laag dak aan de achterkant van het huis. Er was toen maar een kort moment van de dag dat de zon er rechtstreeks op scheen. Een boompje op het balkon van twee huizen verder zorgde al voor een dip in het opgewekte vermogen. Inmiddels zijn we in de donkerste tijd van het jaar aangekomen. De panelen komen niet meer in de zon. Desondanks wordt er elke dag, zelfs op grijze dagen, nog energie opgewekt (40 W in de middag).
Om meerdere redenen kijk ik dus nu uit naar zonnigere tijden, wanneer de zon weer hoog aan de hemel staat. Dan verwacht ik wel in de middag een vermogen van 400 tot 500 W.

Zonnepanelen_de set bij aflevering

De set bij aflevering

Zonnepanelen_een van de panelen met de omvormer

Een van de panelen, met de omvormer en de twee beugels (poten)

Zonnepanelen_met de ballast

De panelen met de ballast

Zonnepanelen_de waterdichte doos met de opbrengstmeter

De waterdichte doos met in de inzet de opbrengstmeter

Zonnepanelen_opbrengst

Een willekeurige schermafdruk van het opgewekte vermogen, gemeten met Home Assistant

Zonnepanelen_zicht op de installatie

Zicht op de uiteindelijke installatie

Nico Stoffels

Nico Stoffels
6 februari 2021